منابع موجود بيش از 43 % بار بيماري ها را درجهان امروز به بيماريها ي غيرواگير نسبت مي دهند و پيش بيني مي شود تا سال 2020 ميلادي، اين بيماري ها عامـل دو سـوم مـرگ وميرهـا در كشورهاي در حال توسعه باشند . براساس اطلاعات ارايه شده رشد سريع اين ها بيماري و بـار از سوي سازمان جهاني بهداشت، اقتصادي ناشـي از آنهـا، مـانعي در جهـت رشـد اجتمـاعي ايـن كشورها محسوب شده و سلامت ميليون ها نفر از مردم منطقه را به شدت تحت تأثير قرار داده است . يافته هـاي موجـود حـاكي از نقش محـوري سـبك زنـدگي افـراد در ابـتلا بـه بيمـاري هـا ي غيرواگير است . بر اين اساس تغذيه ناسالم، فعاليت بدني ناكـافي ، مصرف سيگار و الكل و به كارگيري روش هاي نادرسـت مقابلـه با استرس و هيجانات، ت مهم رين ويژگي هاي سبك ناسالم زندگي بوده كه سهم بـه سزايي در ايجـاد زمينـه ابـتلا بـه بيمـاري هـا ي غيرواگيردار دارند . از سوي ديگر جنسيت يكي از مهـم تـرين عوامل تعيين كننده در ابتلا بـه بيمـاريهـا بـوده و نقـش آن در الگوي ابتلا و پ يـشگيري از بيمـاري هـا در بـسياري از مطالعـات نشان داده شده است . بر اساس نتايج گزارش شده مردان بيـشتر از زنان به بيماري دچار شده و ميزان مرگ ومير آنان نيز بالاتر اززنان است . بررسي صورت گرفته در جامعه ايراني نيز حـاكي بالاي مردان ايراني به بيماري ،ها در مقايـسه بـا از ميزان ابتلا ي زنان اسـت . مطالعـه دیگری نـشان مـي دهـد كـه بيماريها ي غيرواگير نسبت 45% از كل بيمـاريهـا ي مـردان و 33% از كل ها بيماري ي زنان مورد مطالعه را شامل مي شود پژوهشهاي پيشين نشان داده اند كه مـردان نـسبت بـه زنـان روشهاي نادرست تري در سبك زندگي خود داشـته ، نسبت به بيماريها ي خود بي اهميت تر بوده، علايم هشدار دهنده را ناديده گرفته و ديرتر به مراكز درماني مراجعه مي كنند.(1) به طور نسبی و از بدو تولد تا دوران پیری ، زنان نسبت به مردان به لحاظ جسمی سالم تر می باشند. درواقع از میان 15 علت اصلی مرگ و میر ، در همه موارد به جز آلزایمر، آمار مردان بالاتر از زنان بوده و تنها در مورد آلزایمر نیز به علت بالاتر بودن طول عمر خانم ها نسبت به آقایان نمی توان به طور قطع نظر داد. اگرچه شکاف جنسیتی در مورد علت بیماری ها در حال کم شدن است ، اما مردان به طور متوسط پنج سال زودتراز همسرشان فوت می کنند.در حالی که دلایل این اختلاف آماری تا حدودی بیولوژیکی است ، رویکرد آقایان به سلامت آنها نیز در این میان نقش مهمی دارد. دیمیتریوس پورچه ، سردبیر مجله آمریکایی سلامت مردان می گوید: "مردان سلامتی خود را در درجه آخر اهمیت قرار می دهند." به عبارتی: "بیشتر تفکر مردان این است که اگر بتوانند به نقش خود در جامعه عمل کنند ، سالم هستند. (2)
مهمترین بیماری های تهدید کننده سلامتی د.ر مردان: • بیماری قلبی و عروقی: تهدید اصلی سلامت در مردان داروین لابارته ، مدیر بخش بیماریهای قلبی و پیشگیری از سکته مغزی می گوید: "بیماری های قلبی و سکته مغزی اولین و دومین علت اصلی مرگ در جهان در مردان و زنان است به گفته لابارته ، از هر پنج زن و مرد یک نفر در اثر بیماری های قلبی و عروقی جان خود را از دست می دهد. با این حال و به دلایل نامشخص ، شریان های مردان زودتر از زنان دچار آترواسکلروز می شوند. وی می گوید: "میانگین سنی مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی و عروقی در مردان ، زیر 65 سال است،" حدود شش سال کمتر از زنان.حتی در بزرگسالی ، عروق دختران از پسران سالم تر به نظر می رسند. کارشناسان معتقدند که سطح کلسترول خوب زنان (HDL) به طور طبیعی بالاتر است و مردان برای کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سکته نیاز به مراقبت بیشتری دارند. به عنوان مثال: چک کلسترول خون از هنگام 25 سالگی و هر 5 سال یک بار کلسترول کنترل و درمان فشار خون بالا و افزایش کلسترول توقف مصرف دخانیات روزانه حداقل 30 دقیقه ورزش مصرف بیشترمیوه و سبزیجات و کمتر چربی های اشباع شده
• سرطان ریه: سرطان ریه بیماری است تهاجمی و تقریباً متاستاتیک. معمولاً قبل از آنكه علایم پیدا شده یا حتی در اشعه ایكس ظاهر شود گسترش پیدا کرده است. زمانی که علائم ظاهر می شوند بیماری اغلب پیشرفت کرده و درمان آن دشوار است.. هیچ آزمایش غربالگری موثری برای سرطان ریه در دسترس نیست. از آنجا که استعمال دخانیات باعث 90 درصد کل سرطان های ریه می شود ترک سیگار در هر سنی می تواند خطر ابتلا به سرطان ریه را کاهش می دهد.
• سرطان پروستات: شایعترین سرطان در مردان از آنجا که در زنها غده پروستات وجود ندارد سرطان پروستات تنها سرطان اختصاصی در مردان است. غده پروستات به اندازه یک گردو در پشت آلت قرار دارد و مایعات مهم برای انزال را ترشح می کند ، پروستات با افزایش سن دچارمشکل می شود. بسیاری از سرطانهای پروستات به آهستگی رشد می کنند و بعید به نظر می رسد که متاستاز پیدا کنند ، اما برخی دیگر تهاجمی هستند.غربالگری سرطان پروستات نیاز به معاینه رکتال و آزمایش خون برای آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) دارد. • افسردگی و خودکشی: مردان در معرض خطر هستند افسردگی فقط یک روحیه بد ، یا غمگین نیست بلکه اختلال خلقی است که بر کل بدن و سلامت فرد تأثیر می گذارد. در حقیقت ، افسردگی ارتباط ذهن و بدن را اثبات می کند. مواد شیمیایی مغز و هورمونهای استرس از تعادل خارج شده وخواب ، اشتها نیز مختل می شود. تحقیقات نشان می دهد که مردان مبتلا به افسردگی به احتمال زیاد به بیماری های قلبی مبتلا می شوند. کارشناسان پیش از این تصور می کردند که افسردگی در زنان شایع تر از مردان است. اما در واقع این احتمال وجود دارد که مردان بیشتر قادر به پنهان کردن احساسات افسرده یا نشان دادن آنها به روش های متفاوتی نسبت به زنان باشند. • دیابت: یک تهدید خاموش برای سلامتی مردان دیابت معمولاً آرام و بدون علائم شروع می شود. با گذشت سالها ، سطح قند خون افزایش پیدا کرده به طوری که در آزمایش ادرار دیده می شودتکرر ادرار و تشنگی مکرر علائمی هستند که فرد را به پزشک ارجاع می دهند. . گلوکز اضافی مانند سم آرام در رگ های خونی و اعصاب در همه جای بدن عمل می کند و از عوارض آن . سكته قلبي ، سكته مغزي ، كوري ، نارسايي كليه و قطع عضو ، آسيب پذيري هزاران مرد است. • اختلال نعوظ: یک مشکل بهداشتی شایع در مردان اختلال عملکرد نعوظ ممکن است تهدید برای زندگی فرد نباشد ، اما همچنان یک مشکل مهم برای سلامتی مردان به شمار می آیدحدود. دو سوم مردان بالاتر از 70 سال و 39٪ از مردان بالاتراز 40 سال دچار اختلال در نعوظ هستند. مردانی که مبتلا به اختلال نعوظ هستند ، کمتر از زندگی لذت می برند و احتمالاً دچار افسردگی می شوند.اختلال نعوظ اغلب در اثر آترواسکلروز ایجاد می شود ، همان فرآیندی که باعث حمله قلبی و سکته های قلبی می شود. در حقیقت ، داشتن اختلال نعوظ اغلب به این معنی است که رگ های خونی در سراسر بدن از سلامتی کمتری برخوردار هستند. پزشکان عملکرد نعوظ را یک علامت هشدار دهنده اولیه برای بیماری های قلبی عروقی می دانند.(2) • آنفلوانزا و ذات الریه آنفلوانزا و عفونت ذات الریه پنوموکوکی دو خطر عمده برای سلامتی مردان است. مردانی که به دلیل COPD ، دیابت ، نارسایی احتقانی قلب ، کم خونی سلول داسی ، ایدز یا سرطان ، سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف و یامختل شده ، بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری ها هستند.طبق آمار انجمن ریه آمریکا ، مردان حدود 25 درصد بیشتر از زنان در اثر این بیماری ها می میرند. برای جلوگیری از آنفلوانزا و ذات الریه ، انجمن ریه آمریکا واکسیناسیون را توصیه می کند.
• سرطان پوست براساس آمار بنیاد سرطان پوست ، دو سوم مرگ و میر ملانوما در سال 2013 ، مردان بوده اندکه این رقم بیش از دو برابر آمار مرگ و میر در زنان است. شصت درصد از مرگ و میرهای ملانوما را ، مردان سفید پوست بالای 50 سال تشکیل داده اند.پوشاندن دست ها و گاها از نور مستقیم آفتاب ، کلاه های لبه دار ، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب هنگام خروج از منزل می تواند فرد را در برابر سرطان پوست محافظت کند. همچنین خودداری از قرار گرفتن در معرض منابع اشعه ماوراء بنفش مانند تخت های برنزه یا آفتاب ، خطر ابتلا به سرطان پوست را کاهش می دهد. • اچ آی وی و ایدز مردانی که به HIV مبتلا شده اند ممکن است در اوایل متوجه بیماری نشوند ، زیرا علائم اولیه شبیه سرماخوردگی یا آنفولانزا می باشد. از سال 2010 ، مردان، 76 درصد از مبتلایان به HIV را تشکیل می دهند. همچنین مردانی که رابطه جنسی با مردان دارند بیشتردچار عفونتهای HIV می شوند. مردان آفریقایی-آمریکایی بالاترین میزان ابتلا به ویروس HIV را در بین همه مردان دارند.(5) سلامتی مردان: پیشگیری از خطرات جدی سلامتی بسیاری از عواملی که از دلایل اصلی مرگ و میر در مردان هستند قابل پیشگیری می باشند.. براساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ، علل اصلی مرگ و میر در مردان بالغ در ایالات متحده آمریکا بیماری های قلبی ، سرطان ، صدمات غیر عمدی ، بیماری مزمن تنفسی و سکته مغزی است. خبر خوب این است که ایجاد چند تغییر در شیوه زندگی می تواند خطر ابتلا به این قاتلان را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. در اینجا برخی نکات ساده که با رعایت آنها می توان زندگی سالمتر و طولانی تری داشت به طور خلاصه بیان می گردد: توجه به سبک زندگی : با انتخاب گزینه های بهتر زندگی ، مسئولیت سلامتی خود را بر عهده بگیرید. مثلا: - کشیدن سیگار یا هر گونه محصولات دخانیات مانند قلیان را متوقف کنید ، می توانید از پزشک خود جهت کمک به ترک دخانیات کمک بگیرید.همچنین از قرار گرفتن در معرض دود دیگران ، آلودگی هوا و مواد شیمیایی مانند موجود در محل کار خودداری کنید. - یک رژیم غذایی سالم را در پیش بگیرید. سبزیجات ، میوه ها ، غلات سبوس دار ، غذاهای پر فیبر و منابع پروتئین بدون چربی مانند ماهی را انتخاب کنید.همچنین غذاهای حاوی چربیهای اشباع و ترانس و غذاهای دارای قند و نمک اضافه شده را محدود کنید. - وزن مناسب خود را حفظ کنید. از دست دادن وضع اضافی می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی و همچنین انواع مختلف سرطان را کاهش دهد - ورزش را در برنامه روزانه خود قرار دهید ورزش می تواند به شما در کنترل وزن خود کمک کرده ، خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سکته را کاهش داده و احتمالاً خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان را کاهش می دهد. فعالیتهایی را که از آن لذت می برید ، مانند تنیس ، بسکتبال یا پیاده روی سریع انتخاب کنید. تمام فعالیت های بدنی به نفع سلامتی شما است. - عدم مصرف یا محدود کردن مصرف الکل. اگر نوشیدن الکل را انتخاب کردید ، این کار را فقط با اعتدال انجام دهید. با نوشیدن الکل. خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان مانند سرطان کبد با مقدار الکلی که می نوشید و مدت زمانی که مرتباً می نوشید ، افزایش می یابد. مصرف بیش از حد الکل همچنین می تواند فشار خون شما را بالا ببرد و خطر حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش دهد. - استرس را مدیریت کنید. اگر به طور مداوم در زندگی احساس فشار در زندگی می کنید ، ممکن است نیاز به تغییر در عادات سبک زندگی باشد. استرس بر روی سیستم ایمنی اثر گذاشته و ممکن است آن را تضعیف کند.برای کاهش استرس قدم بردارید و روش های مدیریت استرس را فرا بگیرید. - مقاومت در مراجعه به پزشک را کنار بگذارید به موقع به پزشک مراجعه کنید و در توصیه های لازم برای پیشگیری از بیماری و حفظ سلامتی را بکار بگیرید. در صورت بروز مشکلات بهداشتی مانند کلسترول بالا ، فشار خون بالا یا دیابت ، توصیه های درمانی خود را دنبال کنید. همچنین ، از پزشک خود بپرسید که چه زمانی باید مراقبت های پیشگیرانه مانند غربالگری سرطان ، واکسیناسیون و سایر ارزیابی های بهداشتی انجام شود - مرگ براثرتصادف باسایل نقلیه موتوری یکی دیگر از دلایل عمده مرگ و میر در بین مردان است. برای امنیت در جاده ، کمربند ایمنی خود را بپوشید. محدودیت سرعت را رعایت کنید. هرگز تحت تأثیر الکل یا هر ماده دیگری و در حالت خواب آلودگی رانندگی نکنید . (3) - خواب را در الویت قرار دهید: خوابیدن کمتر از هفت ساعت در شب ، و استراحت کم و ناکافی ، می تواند اثرات سوء بر قلب ، سوخت و ساز بدن و سلامت روان شما بگذارد. - به مقدار کافی آب بنوشید: نوشیدن آب کافی یک گام اساسی در جهت بهبود سلامت کلی مردان است. مصرف مقدار کافی آب در طول روز باعث نرم شدن مایع بین مفصلی همچنین بهبود عضلات پس از تمرینات شدید کمک می کند همچنین موجب بهبود هضم غذا شده و از عملکرد سالم کلیه حمایت می کند. (6) منابع: 1- دكتر فهيمه رمضاني تهراني 2- دكتر پريسا اميري 3- دكتر معصومه سيمبر 4- مرضيه رستمي 5- دكتر فريدون عزيزي ، آيا مردان سلامت را يك اولويت محسوب ميكنند؟ 5/10/89
2- https://www.webmd.com/men/features/6-top-health-threats-men#2. 2008 3- https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/mens-health/in-depth/mens-health/art. Jan. 18, 2020 4-https://www.health.harvard.edu/topics/mens-health/2 May, 2020
5- https://www.healthline.com/health/top-10-health-risks-for-men#whats-next ,June 20, 2016 6- https://www.nwpc.com/10-healthy-new-years-resolutions-men-make-2020