بارداری و زایمان

نویسنده:

Written by Dr Bisny T. Joseph (Medical Doctor)
 

---

درد لگن در طول بارداری یکی از علائم شایعی است که معمولاً زنان باردار آن را تجربه می‌کنند. این ناراحتی اغلب در اواخر بارداری و خصوصاً در طول سه ماهه سوم احساس می‌شود. دلیل رخ دادن درد لگن در بارداری آن است که در این زمان بدن مادر در حال آماده‌سازی خود برای زایمان است. درد و ناراحتی بیش از همه در پهلو احساس می‌شود، جاییکه نوزاد در هنگام حضور در رحم معمولاً در آن قرار دارد. یک مطالعه نشان داد که 32.1٪ از زنان در میان 184 زنی که در  بیمارستان زایمان کرده اند در دوران بارداری درد مفصل لگن داشته اند. اکثر زنان باردار به دلیل فشار کودک در حال رشد و هورمون هایی که بدن را برای زایمان آماده می کنند نزدیک به موعد مقرر دچار درد در مفصل لگن می شوند. این حالت معمولاً به صورت درد ناگهانی یا تدریجی مبهم یا شدید در ناحیه لگن احساس می شود. برای آگاهی از دلایل و نکات تسکین درد مفصل لگن در دوران بارداری است.

 

 

علت ها

در طول بارداری، بدن مادر هورمون‌هایی را آزاد می‌کند که به بافت‌های همبند اجازه می‌دهند شل و نرم شوند. در نتیجه، مفاصل و رباط‌های موجود در بین استخوان‌های لگن نیز شروع به شل شدن می‌کنند. افزایش انعطاف‌پذیری این استخوان‌ها در این زمان ضروری است، زیرا به نوزاد اجازه می‌دهد که در زمان زایمان در بدن مادر جابجا شود. بخشی از درد و ناراحتی احساس شده توسط مادر ناشی از درد پایین کمر، تغییرات در وضعیت قرارگیری بدن و سنگین‌تر شدن رحم است.

افزایش فشار بر عصب سیاتیک هم دلیل دیگر درد لگن در بارداری است. دو عصب سیاتیک موجود در بدن از پایین کمر تا مچ پاها کشیده شده‌اند. وقتی بزرگ شدن رحم باعث فشار بر این عصب‌ها می‌شود، مادر دچار درد، بی‌حسی یا یک احساس سوزش در کفل‌ها، لگن و ران‌ها می‌شود. به این مشکل بیماری سیاتیک گفته می‌شود. با نزدیک شدن موعد زایمان، نوزاد وضعیت قرارگیری خود در رحم را تغییر می‌دهد، که این به احتمال زیاد احساس ناراحتی مادر را کم می‌کند. معمولاً بروز درد سیاتیک در دوران بارداری امری طبیعی است، با این حال باید پزشک از وجود آن آگاه شود، زیرا بیماری سیاتیک دلایل دیگری دارد که شایع نبوده، اما در عین حال جدی هستند.

دلیل دیگری که می‌تواند باعث درد لگن در طول سه ماهه دوم بارداری شود درد رباط گرد است. نشانه بارز درد رباط گردد وجود دردهای شدید در شکم، لگن و کشاله ران‌ها است. معمولاً درد لگن در بارداری با تغییر وضعیت یا حرکت کردن سریع تشدید می‌شود.

 

درد لگن در بارداری از چه زمانی آغاز میشود؟

اینکه دردهای شکم و لگن در دوران بارداری دقیقا از چه دوره ای آغاز میشود را نمیتوان به قطعیت اعلام کرد. این درد میتواند هم در اواخر بارداری وهم در اوایل بارداری برای زنان ایجاد شود:

• در ماه های اول بارداری: در این روزها رحم زنان باردار هنوز سنگینی لازم را در برنداشته است اما میتواند به دلیل یک سری از تغییرات هورمونی مانند انعطاف پذیری مفاصل و گرفتگی رحم، درد در ناحیه لگن برای زنان ایجاد شود.
• در ماه های میانی: در این روزها سنگینی وزن مادر افزایش پیدا میکند و این سنگینی علت بروز دردلگن میشود.
• در ماه های پایانی: در این ماه های آخر بارداری شدن درد در زنان باردار بسیار شدید میشود و علت آن این است که مفاصل لگن بسیار ریلکس کرده اند و شل شده اند و همچنین رشد کامل جنین و بزرگ شدن شکم فشار زیادی بر کمر و پاهای باردار میآورد که درد زیادی را شامل میشود.

 

چه عواملی باعث درد در مفصل لگن می شود؟

دلایل درد مفصل لگن در بارداری ممکن است در هر سه ماهه متفاوت باشد. اگرچه بیشتر خانم ها ممکن است در ناحیه موعد مقرر درد لگن را تجربه کنند، اما تعداد کمی از آنها ممکن است در هفته های اولیه بارداری یا در تمام دوران بارداری دچار درد مفصل لگن شوند. دلایل شایع درد لگن بارداری ممکن است موارد زیر باشد:

1- وضعیت خوابیدن:

خوابیدن به پهلو ممکن است باعث فشار بر مفاصل شود و در نتیجه برای فرد درد لگن ایجاد کند با پیشرفت بارداری مادران نمی توانند به پشت یا جلو بخوابند و خوابیدن به پهلو را راحت می دانند. اما ممکن است باعث افزایش درد در ناحیه لگن شود. بیشتر خانمها ممکن است شب هنگام از خوابیدن برای مدت طولانی دراز بکشند.

اگر وضعیت خوابیدن به پهلو لگن را آزار می‌دهد بین زانوها بالش قرار دهید تا پاها در راستای بهتر قرار بگیرند.

 

2- هورمون ریلاکسین:

هورمون های بارداری مانند ریلاکسین می تواند دلیل درد مفصل لگن در برخی از زنان باشد. این هورمون ها ممکن است بافت های همبند را نرم و شل کنند و در نتیجه مفاصل و رباط ها بین استخوان های لگن شل شوند. اگرچه این فرایند برای سازگاری رحم در حال رشد و زایمان مورد نیاز است اما می تواند دردناک باشد.

3- درد رباط گرد:

درد شدید در ناحیه شکم یا کشاله ران در سه ماهه دوم می تواند به دلیل درد رباط گرد باشد. این رباط ها از رحم در هر طرف حمایت می کنند. حرکت سریع ممکن است در بعضی از زنان باعث انقباض رباط گرد و درد شود.

4- سیاتیک:

فشاری که رحم بر عصب سیاتیک وارد می کند ممکن است در سه ماهه سوم درد ایجاد کند. این غالباً سیاتیک نامیده می شود و معمولاً با احساس گزگز در لگن، باسن و ران همراه است.

5- وضعیت بد بدن:

بارداری ممکن است به دلیل رشد شکم و شل شدن رباط ها و مفاصل تراز بندی بدن را تغییر دهد. در صورت عدم اصلاح وضعیت بد طبیعی طبیعی در دوران بارداری برخی از خانم ها ممکن است دچار کمر درد و کمردرد شوند.

6- پوکی استخوان مفصل ران:

  پوکی استخوان مفصل ران معمولاً در سه ماهه سوم بارداری یا اوایل دوره به وجود می آید. زایمان دیده می شود. در بیشتر موارد علت دقیق TOH  این عارضه با شروع تدریجی یا ناگهانی درد شدید لگن مشخص می شود که به دلیل تحمل وزن بیشتر می شود. اسکن MRI  اگر درمان نشود یا تحمل وزن بدون محافظت به مدت طولانی ادامه یابد  TOH ممکن است منجر به شکستگی سر استخوان ران شود.

7- استئونکروز سر استخوان ران:

استئونکروز به دلیل اختلال در جریان خون در سر استخوان ران (استخوان ران) رخ می دهد. اگرچه علت دقیق آن ناشناخته است ، اما عوامل مختلفی از جمله سن بالای مادر، سطح کورتیزول مادر، سطح بالای پروژسترون و استروژن و آسیب مستقیم از رحم در حال رشد می تواند در بروز این بیماری نقش داشته باشد. این ممکن است اغلب منجر به درد شدید لگن شود و اغلب در سه ماهه سوم یا اوایل دوره پس از زایمان دیده می شود. هر دو طرف ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرند اما درگیری یک طرفه (یک طرفه) تحت تأثیر قرار گرفتن مفصل ران در زنان باردار معمول است.

8- ساکروایلییت التهابی:

ساکروایلییت التهاب یک یا هر دو مفصل ساکروایلیاک است که ستون فقرات پایین و لگن را به هم متصل می کند. این می تواند به دلیل افزایش استرس در مفصل ناشی از بارداری باشد و اغلب باعث درد مفصل می شود.

9- پارگی لابراتال استابولوم (لگن):

پارگی لابراست استابولوم یا لگن شامل آسیب بافتی و غضروفی لگن است. این ممکن است باعث درد مفصل شود و اغلب هنگام حرکت دادن آن احساس می کنید که پا و مفصل‌ها صدا میدهند. زنان باردار ممکن است به دلیل تغییر در مفصل به دلیل هورمون های بارداری به این حالت مبتلا شوند.

10- سندرم Cauda equina:

سندرم Cauda equina (CES) به دلیل فشرده سازی و آسیب دسته های عصبی به نام cauda equina اتفاق می افتد. این ممکن است در برخی از زنان باعث کمردرد، درد پا و مفصل لگن شود و این یک اورژانس پزشکی است زیرا می تواند منجر به بی اختیاری روده و ادرار و فلج شود. فشرده سازی ناشی از بارداری از هر 10 هزار مورد در یک مورد مشاهده می شود و می تواند به دلیل استرس موقعیتی در کمر باشد. اگرچه بیشتر دلایل درد لگن می تواند در دوران بارداری طبیعی باشد و در نهایت برطرف شود شما ممکن است برای شناسایی علت دقیق آن به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. پزشکان ممکن است کمک کنند تا علل احتمالی نگرانی رد شود.

 

 

وضعیت بدنی در زمان نشستن برای پیشگیری از درد لگن در بارداری :

نشستن صحیح در دوران بارداری میتواند بسیاری از دردهای ناشی از کمر درد و درد لگن را کمتر کند. در موقع استراحت در منزل یا موقع نشستن در روی صندلی در محل کار خود باید دقت داشته باشید که نشستن طولانی مدت و لم دادن روی صندلی که تشک آن نرم باشد میتواند باعث درد در ناحیه کمر و لگن زنان باردار شود.

در این مواقع بهتر است از صندلی مناسب که تشک سفتی دارد استفاده نمایید که کمر شما را صاف نگه دارد و حتما از یک زیر پایی برای خود استفاده کنید و پاهای خود را در کنار هم قرار دهید تا فشار بر روی عضلات کمر و مفاصل لگن شما ایجاد نشود.

 

 

برای درد لگن در بارداری چه باید کرد؟

• به دلیل محدودیتی که درد برای شما ایجاد می کند تا حدی که می توانید فعالیت داشته باشید و از انجام فعالیت هایی که شدت درد را بیشتر می کند خودداری کنید.
• هر وقت که توانستید استراحت کنید.
• برای انجام کارهای منزل از همسر، خانواده و دوستان خود کمک بگیرید.
•  کفش‌های بدون پاشنه و حمایت کننده ی پا بپوشید.
• لباس خود را در حالت نشسته بپوشید، به عنوان مثال هنگام پوشیدن شلوار روی یک پا نایستید.
• هنگام سوار یا پیاده شدن از ماشین زانو ها را به هم بچسبانید وآنها را با هم حرکت دهید- قرار دادن یک کیسه نایلونی روی صندلی و زیر نشیمنگاه برای چرخیدن به شما کمک می کند.
•  در راحت ترین حالت بخوابید - به عنوان مثال می توانید بالشی بین دو پای خود قرار دهید-.
• حالت های مختلف غلتیدن در رختخواب را امتحان کنید، به عنوان مثال زانوهای خود را در کنار یکدیگر قرار داده و باسن خود را جمع کنید.
• برای بالا رفتن از پله ها هر بار یک پا را بالا ببرید.
• رابطه جنسی با همسر خود را در حالت های مختلف امتحان کنید به عنوان مثال به صورت چهار دست و پا روی زانوها رابطه جنسی را تجربه کنید.

 اکنون که می دانید برای درد لگن در بارداری چه باید کرد، توصیه می کنیم یک به یک راهکارها را امتحان کنید تا ببینید کدام یک در تسکین کمر درد شما موثرتر واقع می شود.

 

 

چه زمانی باید در مورد درد لگن در بارداری به متخصص زنان و ارتوپدی مراجعه کنید؟

درد لگنی که احساس می کنید متوسط وشدید است نیاز به بررسی توسط پزشک دارد. درد همچنین باید کاهش یابد و یا با استراحت برطرف شود. در غیر اینصورت شما باید به منظور جلوگیری از بروز عوارض خطرناک به متخصص ارتوپدی وزنان مراجعه نمایید. اگر نگرانی در مورد درد لگن در دوران بارداری دارید ، توصیه می شود که بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

بعلاوه ضروریست در صورت مشاهده علائم زیر تحت نظر پزشک قرار بگیرید:

• همراه با درد خود تب و / یا لرز را تجربه می کنید.
• درد شما ثابت است و با استراحت برطرف نمی شود.
• شما درد زیر شکم دارید که فروکش نمی کند.
• هنگام دفع ادرار احساس سوزش می کنید.
• شما دچار سرگیجه دارید و مدام احساس حالت تهوع و یا استفراغ می کنید.
• ترشحات مایل به سبز ، آبکی یا خونی مشاهده می کنید.
• خونریزی رخ می دهد

علائمی که نیازمند بررسی حتمی توسط متخصص زنان را دارد.

• کاهش حرکت جنین
• ترشح بد بو از مجرای تناسلی
• عفونت ادراری
• لکه بینی و خونریزی

---

سیاست تحریریه:

MomJunction's health articles are written after analyzing various scientific reports and assertions from expert authors and institutions. Our references (citations) consist of resources established by authorities in their respective fields. You can learn more about the authenticity of the information we present in our editorial policy.

 

منبع:

1. Musculoskeletal pain and symptoms in pregnancy: a descriptive study; U.S. National Library of Medicine
2. Why weight gain matters when it comes to joint pain; Harvard Medical School
3. Pelvic Musculoskeletal Disorders Related to Pregnancy; Journal of the Belgian Society of Radiology
4. Two rare cases during pregnancy: pregnancy-associated inflammatory sacroiliitis and sacral stress fracture; Turkish Society of Physical Medicine and Rehabilitation
5. Pregnancy: Pelvic and Hip Pain; Michigan Medicine; University of Michigan
6. Hip pain in pregnancy: Greater trochanteric pain syndrome (GTPS); National Health Service