X

اخبار

اخبار و رویدادهای بیمارستان عرفان
دوشنبه, 08 شهریور,1400

لاپاروسکوپی چیست

جراحی لاپاروسکوپی نوعی از جراحی است که طی آن، عملیاتی است که با استفاده از یک دوربین و برش‌های کوچک در ناحیه شکم یا لگن انجام می‌شود. در لاپاروسکوپی (Laparoscopic) از وسیله ای به نام لاپاروسکوپ استفاده میشود. این وسیله یک دوربین ویدئوی کوچک و یک لامپ کوچک دارد که هنگامی که وارد بدن میشود، تصاویر را به نمایشگر ارسال میکند و پزشک میتواند داخل بدن را ببیند. بدون این دستگاه باید عمل جراحی باز انجام شود که در آن برش خیلی بزرگتری ایجاد میشود. به همین علت به عملهای جراحی که با لاپاروسکوپ انجام میشوند، کم تهاجمی گفته میشود. در ابتدا از این روش برای جراحی کیسه صفرا و جراحی های زنان استفاده میشد اما در حال حاضر برای جراحی های روده، کبد و اندام های دیگر این روش بسیار متداول است.

در بسیاری از موارد، لاپاروسکوپی می تواند به جای جراحی لاپاروتومی صورت پذیرد.

 

چرا جراحی لاپاروسکوپی انجام میشود؟

اغلب از جراحی لاپاروسکوپی برای تشخیص و شناسایی و درمان منشا درد شکم یا لگن استفاده می شود. در بسیاری از موارد مشکلات شکم را با روشهای تصویربرداری مثل سونوگرافی، سی تی اسکن و ام آر آی میتوان تشخیص داد. لاپاروسکوپی زمانی انجام می شود که این روشها اطلاعات کافی برای تشخیص دقیق در اختیار پزشک قرار نمی دهند. از لاپاروسکوپی برای نمونه برداری از بافت نیز استفاده میشود.

همچنین پزشک ممکن است برای معاینه و بررسی اندام های زیر لاپاروسکوپی انجام دهد:

  • آپاندیس
  • کیسه صفرا
  • کبد
  • لوزالمعده
  • روده کوچک و روده بزرگ
  • طحال
  • معده
  • لگن یا اندام های تولید مثل

با مشاهده این بخشهای داخل بدن با لاپارسوکوپ، پزشک ممکن است موارد زیر را تشخیص بدهد:

  • تومور یا توده ای در داخل بدن
  • وجود مایعات در حفره شکم
  • بیماری کبد
  • کارایی یا عدم کارایی برخی درمانها
  • درجه پیشرفت سرطان

 

جراحی لاپاروسکوپی در چه مواقعی استفاده می شود؟

ابزار و تکنیک های لاپاروسکوپی در عمل های مختلف شامل جراحی زانو و شانه استفاده می شوند. رویه های لاپاروسکوپی که در زیر می خوانید، در بسیاری از جراحی های دیگر نیز به کار می روند:

  • برداشتن و حذف اندام های دچار بیماری، مانند کیسه صفرا یا آپاندیس
  • حذف یا ترمیم قسمت های معینی از روده بزرگ یا معده (سیستم گوارش)
  • حذف یا ترمیم مثانه، میزنای یا حالب و کلیه ها (سیستم ادراری)
  • حذف یا ترمیم اندام های تولید مثل زنان، مانند رحم و لوله های فالوپی
  • بستن لوله های رحمی
  • اهدای کلیه از یک فرد به دیگری
  • روشهای کاهش وزن مانند اسلیو یا بای پس
  • اصلاح فتق
  • مشاهده کبد و پانکراس به منظور بررسی وجود تومورهای سرطانی
  • مشاهده ی اندام های شکمی برای بررسی علائم بیماری هایی که تشخیص آن ها دشوار است (جراحی اکتشافی)
  • مشاهده ی تومور در شکم
  • بررسی منبع درد شکمی یا حذف بافت اسکار یا زخم
  • جست و جوی منبع خونریزی داخلی یا خون مردگی (چنانچه بیمار فشار خون طبیعی داشته باشد).

 

لاپاراسکوپی چگونه انجام می شود؟

با ایجاد یک یا دو برش محدود (با قطر حدود یک سانتی‌متر) در سطح پوست شکم لوله دستگاه درون‌بین را که در راس آن دوربین قرار دارد وارد شکم می‌کنیم. محل عمل با نور سرد (مانند هالوژنه) روشن می‌شود.

 

نتایج جراحی لاپاراسکوپی

نتایج، بستگی به روش انجام شده و یافته های پزشک دارد.

در اغلب موارد، بیماران با کمترین درد و ناراحتی بهبود می یابند، زیرا فقط برش های کوچکی در بدن آنها به وجود آمده است.

چنانچه پس از عمل لاپاراسکوپی با هر یک از مشکلات زیر مواجه شدید، پزشک خود را از آن باخبر سازید.

 

  • سردرد یا تب
  • حالت تهوع یا استفراغ
  • خونریزی، ترشح یا قرمزی هر یک از برش های کوچک
  • تورم ناحیه ی جراحی شده
  • ناتوانی در ادرار کردن
  • دردی که با داروهای تجویز شده هم تسکین نمی یابد.

 

 

 

 


 

 

چه هنگامی که از لاپاراسکوپی استفاده می شود

از لاپاراسکوپی می توان برای تشخیص طیف وسیعی از شرایط ایجاد شده در داخل شکم یا لگن استفاده کرد. همچنین می تواند برای انجام اقدامات جراحی مانند برداشتن یک اندام آسیب دیده یا بیمار یا برداشتن نمونه بافت برای آزمایش بیشتر (بیوپسی) استفاده شود.

لاپاراسکوپی بیشتر در موارد زیر استفاده می شود:

  • بیماری های زنان - مطالعه و درمان شرایطی که بر سیستم تولید مثل زنان تأثیر می گذارد.
  • دستگاه گوارش - مطالعه و درمان شرایطی که بر دستگاه گوارش تأثیر می گذارد.
  • اورولوژی - مطالعه و درمان شرایطی که بر سیستم ادراری تأثیر می گذارد.

 

بهبود

پس از لاپاراسکوپی ، هنگام بهبودی از اثرات بیهوشی ، ممکن است احساس گرگرفتگی و بی قراری کنید. برخی از افراد احساس بیماری یا استفراغ می کنند. اینها عوارض جانبی شایع بیهوشی هستند و باید سریع از بین بروند.

تا زمانی که کاملاً بیدار باشید و قادر به خوردن ، نوشیدن و دفع ادرار نباشید ، چند ساعت تحت نظر یک پرستار خواهید بود.

قبل از خروج از بیمارستان ، به شما گفته می شود که چگونه زخم های خود را تمیز نگه دارید و چه موقع برای قرار ملاقات مجدد برگردید یا بخیه های خود را بردارید (اگرچه  اغلب از بخیه های محلول استفاده می شود).

برای چند روز پس از عمل ، احتمالاً در محل ایجاد برش کمی درد و ناراحتی احساس می کنید و همچنین در صورت استفاده از لوله تنفس ممکن است  گلودرد داشته باشید. برای تسکین درد به شما داروهای مسکن داده می شود.

مقداری از گازهای مورد استفاده برای باد کردن شکم بعد از عمل می تواند در داخل شکم شما باقی بماند که می تواند باعث موارد زیر شود:

  • نفخ
  • گرفتگی عضلات
  • درد شانه ، زیرا گاز می تواند دیافراگم (عضله ای که برای تنفس استفاده می کنید) را تحریک کند ، که به نوبه خود می تواند انتهای عصبی شانه شما را تحریک کند

این علائم نگران کننده نیستند و باید بعد از یک روز یا بیشتر ، هنگامی که بدن شما گاز باقی مانده را جذب کرد ، از بین برود.

در روزها یا هفته های بعد از عمل ، احتمالاً بیشتر از حد معمول احساس خستگی می کنید ، زیرا بدن شما برای درمان خود از انرژی زیادی استفاده می کند. چرت زدن منظم ممکن است مفید باشد.

 

لاپاراسکوپی با کمک روباتیک

پیشرفت نسبتاً اخیر در لاپاراسکوپی استفاده از روبات ها برای کمک به عمل است. این به عنوان "لاپاراسکوپی با کمک روباتیک" شناخته می شود.

در طول لاپاراسکوپی با کمک روباتیک ، جراح شما با استفاده از کنسول واقع در سالن عمل ، این عمل را با کنترل بازوهای روباتیک انجام می دهد. بازوهای رباتیک دارای دوربین ویژه و تجهیزات جراحی هستند.

این سیستم رباتیک دید سه بعدی بزرگتر و دامنه حرکتی بیشتری را برای ابزارهایی که در داخل بدن کار می کنند ، فراهم می کند.

لاپاراسکوپی با کمک روباتیک به جراحان اجازه می دهد تا روشهای پیچیده ای را با دقت بیشتر و برش های کوچکتر انجام دهند. میزان لاپاراسکوپی با کمک روباتیک در انگلستان در سال های اخیر به سرعت افزایش یافته است. به طور خاص ، جراحی با کمک روباتیک برای سرطان پروستات.

شواهدی وجود دارد که نشان می دهد لاپاراسکوپی با کمک روباتیک ممکن است خطر عوارض کمتری نسبت به لاپاراسکوپی معمولی یا جراحی باز و همچنین زمان بهبودی کوتاهتر داشته باشد.

 

چرا لاپاراسکوپی بهتر از جراحی باز است؟

 

لاپاراسکوپی روش مقابل جراحی باز است که تنها از طریق ایجاد دو یا ۳ شکاف کوچک بروی شکم قابل انجام شدن است. روش لاپاراسکوپی از ۱۰۰ سال پیش برای تشخیص بیماری و درمان مشکلات ناحیه شکم و لگن بیماران رواج یافته است. تمام ترس و ناراحتی های جراحی باز به دلیل ایجاد شکاف بزرگ و عمیقی است که بوجود می آید و عواقبی دارد که اثرات آن تا حدود زیادی بر روی بدن به جا می ماند. اگر چه تصمیم نهایی بیمار برای انتخاب جراحی با صلاحدید پزشک صورت می گیرد اما لازم است دلایل برتری و تفاوت های این دو روش را بیان نمائیم.

تعدادی از مزیت های روش لاپاروسکوپی در مقایسه با عمل جراحی باز:

 

  • کاهش خونریزی، که احتمال نیاز به دریافت خون را کاهش می دهد.

  • کاهش چشمگیر عارضه چسبندگی: ایجاد چسبندگی در جراحی های لگن و شکم عارضه ای بسیار شایع است. این عارضه می تواند برای بانوان ناباروری را ایجاد کند، به علاوه که عوارضی مانند اسنداد روده و درد های شکمی را نیز به دنبال خواهد داشت. عارضه چسبندگی در جراحی باز به دلیل برخورد با دستگاه های جراحی و همچنین تماس با محیط خارج بسیار شایع است. اما در جراحی به کمک لاپاراسکوپی این عوارض به حداقل می رسد.

  • برش کوچک تر با چاقوی جراحی که درد را کمتر و زمان بهبودی زخم را کوتاه تر می کند: مهم ترین مزیت این روش همین کوچک بودن اسکار است که موجب تسریع بهبودی بیمار در مقایسه با جراحی باز است. زخم های کوچک نیم تا یک سانتی متری هم سریع تر خوب می شوند هم جای زخمی باقی نمیگذارند. از طرفی بیمار با درد کمتری مواجه است که در نتیجه می تواند سریع تر در حدود چند روز به فعالیت های عادی خود برگردد. این در حالی است که در جراحی باز بیمار برای بهبودی به چندین هفته زمان و بستری شدن در بیمارستان، نیاز دارد.

  • درد کمتر که سبب می شود بیمار کمتر به داروهای مسکن نیاز پیدا کند .

  • کاهش خطر عفونت : این عارضه نیز در جراحی های باز به چشم می خورد که دلیل آن ایجاد برش عمیق و امکان سرایت عفونت به بافت بدن است. در صورتی که در جراحی به وسیله لاپاراسکوپی برش های اندک میزان ابتلا به عفونت را به طرز چشمگیری کاهش خواهد داد. اندام های داخلی بدن کمتر در معرض عفونت قرار می گیرند. عفونت کمتر زخم ها کوچک هستند و در حین عمل بافت های بدن ارتباط ناچیزی با محیط خارج دارند لذا خطر ایجاد عفونت بسیار کاهش می یابد.

  •  

 

 

آیا همه افراد می توانند جراحی لاپاراسکوپی انجام دهند ؟

برای انجام لاپاراسکوپی بیمار باید به‌خوبی انتخاب شود زیرا برخی بیماران شرایط لازم برای روش لاپاراسکوپی را ندارند.. بیمار باید قبل از انجام هر اقدامی بررسی‌های اولیه را انجام دهد و بعد از آن پزشک متخصص تایید نهایی را برای انجام لاپاراسکوپی می‌دهد. به‌طور کلی اگر بیمار به خوبی انتخاب شود، کار با دقت بالا انجام می‌شود، برای همین می‌توانیم برای بیمار بهترین نتیجه را برایش انتظار داشته باشیم.

 

چه افرادی شرایط لازم برای انجام این عمل را ندارند ؟

لاپاراسکوپی عملی است که داخل شکم با گاز پر می‌شود که این گاز می‌تواند روی ریه‌ها و قلب اثرگذار باشد، برای همین بیمار باید از نظر قلبی، ریوی و بیهوشی تایید شود. همچنین برای برخی بیماران بدحال بهتر است لاپاراسکوپی انجام نشود.همچنین بعضی اوقات متخصصان بیهوشی اجازه لاپاراسکوپی را نمی‌دهند برای همین عمل بیمار باید به‌صورت باز انجام شود. بعضی وقت‌هاست که بیماران به خاطر خونریزی رحمی که دارند باید تحت عمل جراحی قرار بگیرند اما به‌دلیل مشکلی که وجود دارد، بیمار فوق‌العاده کم‌خون شده است، اما در این مواقع این دسته از افراد کاندیدای خوبی برای انجام لاپاراسکوپی هستند، چرا‌که در این نوع عمل میزان خون‌ریزی بسیار کمتر از عمل جراحی باز است و چون بیمار از قبل خون از دست داده این عمل می‌تواند بهترین انتخاب باشد.


منابع:

  1.  MedlinePlus > Laparoscopy Update Date: August 21, 2009
  2. مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Laparoscopy».
  3. وب سایت بهداشتی انگلستان nhs.uk
  4.  

 

گروه خبری : مقالات علمی
دی ان ان